Visie
De openbare ruimte is onze gezamenlijke achtertuin. Een ruimte waarin we ons samen bewegen, waarin we recreëren en spelen, waarin we met onze ogen dicht in het gras genieten van de zon, waar we een wandeling maken in de natuur en waarin we elkaar ontmoeten en werken. Voor een goed leven in de stad is de kwaliteit van de openbare ruimte belangrijk.
In de beleidsagenda's is aangegeven hoe we de komende jaren willen omgaan met de verdere ontwikkeling van die openbare ruimte. Nieuwe ontwikkelingen en de toenemende druk op de bestaande openbare ruimte door de groei van de stad vragen om voortdurende aanpassingen van die openbare ruimte.
De afgelopen jaren is de focus van het beheer van de openbare ruimte verschoven. In het verleden richten we ons vooral op het in stand houden van de bestaande openbare ruimte. Vanuit beheer van de openbare ruimte wordt steeds meer een bijdrage geleverd aan de maatschappelijke uitdagingen die op ons afkomen, zoals de toenemende druk op de openbare ruimte als gevolg van de groei van de stad, de gevolgen van de klimaatverandering en de vraag van bewoners en ondernemers om meer ruimte voor eigen initiatieven in de openbare ruimte. Alleen door de combinatie van de uitvoering van de beleidsagenda's en toekomstgericht beheer kunnen de uitdagingen efficiënt worden aangepakt, zeker in een tijd dat de financiële middelen voor zowel nieuwe ontwikkelingen als beheer onder druk staan.
Voor het beheer van de openbare ruimte streven we daarom de volgende doelen na, aansluitend bij de beleidsagenda’s en de “drie p’s” van duurzaamheid:
- Het bieden van een openbare ruimte die mensen graag gebruiken (“people” van de 3 p’s van duurzaamheid);
- Het bieden van een openbare ruimte die plant en dier de ruimte geeft (“planet”);
- Het bieden van een openbare ruimte die op een kostenbewuste manier wordt onderhouden en die ondernemers in Zwolle ondersteunt (“profit”)
De middelen die we hebben voor het beheer van de openbare ruimte zetten we gericht in om die doelen te bereiken, naast instandhouding van de kwaliteit en de functionaliteit van de openbare ruimte. Hierbij maken wij gebruik maken van de bouwstenen 'samen', 'duurzaam' en 'op maat'. Dat neemt niet weg dat effecten van de bezuinigingen hier en daar zichtbaar worden.
Ontwikkelingen
Ons beleid was de afgelopen periode primair gericht op het door middel van rationeel beheer in stand houden van de bestaande openbare ruimte met de focus op “schoon, heel en veilig”. De stad wordt beheerd op een vastgesteld kwaliteitsniveau, conform de richtlijnen van het kennisinstituut CROW: een hoge kwaliteit (A-kwaliteit) voor de Binnenstad en een basiskwaliteit (B-kwaliteit) voor de rest van de stad. De afspraken met Rova voor het deel van het beheer dat zij uitvoeren is ook gebaseerd op deze systematiek. Door middel van schouwen en inspecties wordt gecontroleerd of aan deze afgesproken kwaliteit wordt voldaan en daar waar wordt afgeweken worden maatregelen genomen. Het in stand houden van de kwaliteit van de openbare ruimte, met in acht neming van veiligheid en functionaliteit blijft de primaire taak van het beheer van de openbare ruimte. Daar zetten we het grootste deel van onze financiële middelen op in. Maatschappelijke ontwikkelingen hebben er toe geleid dat naast dit rationeel beheer er steeds meer focus komt te liggen op een meer flexibel beheer, waarbij de sterke punten van het rationeel beheer worden behouden. Het gaat dan onder meer om de volgende ontwikkelingen:
- de klimaatopgaven vragen om klimaatactief en duurzaam beheer van de openbare ruimte;
- een intensiever gebruik van de openbare ruimte vraagt om een ander beheer. De stad is gegroeid en de druk op de bestaande openbare ruimte neemt toe;
- de vraag om maatwerk neemt toe. De ene wijk is de andere niet en vraagt dus ander beheer, met andere accenten;
- bewoners en bedrijven vragen meer ruimte om te participeren in het beheer van de openbare ruimte of de openbare ruimte te gebruiken voor hun activiteiten. Dat participeren heeft zowel betrekking op het mee denken over de keuzes die worden gemaakt alsook om het mee doen met het beheer;
- er wordt meer aandacht gevraagd voor ontwikkelend beheer, waarbij met het beheer van de openbare ruimte wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen zoals toenemende wateroverlast, hittestress en de gevolgen van de vergrijzing van de bevolking. De krimpende financiële middelen voor nieuwe investeringen vergroten de noodzaak om slimme combinaties van beheer en ontwikkelen te zoeken;
- de afnemende beheerbudgetten vragen om scherpere keuzes. Voor de jaren 2016-2018 is er een bezuinigingsopgave van 1 miljoen. Voor het jaar 2016 bedraagt de bezuiniging € 300.000. Met de invulling daarvan is rekening gehouden met bovenstaande effecten van het beheer op de openbare ruimte op andere ambities en doelstelling van Zwolle
- Het in samenhang aanpakken van het beheer van de openbare ruimte en de sociale opgaven in de stad wordt steeds belangrijker, bijvoorbeeld als het gaat om het bieden van werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Meest relevante kaderstellende nota's
- Visie Beheer Openbare Ruimte (BOR) 2015 – 2025 (concept, vaststelling gepland najaar 2015)
- Gemeentelijk Riolerings Plan 2016 – 2020 (concept, vaststelling gepland najaar 2015)
- Marktverordening 2015
- Nieuwe BOR principes met uitgangspunten voor het gesprek met de stad, januari 2015
- Bomenverordening 2013, inclusief Groene Kaart
- Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur (AVOI) 2012
- Gemeentelijk Grondstoffen Plan 2012 – 2016
- Gemeentelijk Riolerings Plan 2011 – 2015
- Openbaar Verlichtingsplan Binnenstad (van 2005, in 2010 geactualiseerd voor de woonstraten)
- Grasbeheer 2008 – 2017
- De kadernota onderhoud wegen d.d. 2005