13 Opvang en bescherming

Visie

In Zwolle hanteren we het uitgangspunt dat iedereen mee doet. Iedereen heeft een plek in onze samenleving. Dat geldt ook voor mensen die bescherming of een vorm van opvang nodig hebben en ook voor mensen die in hun wonen en leven in meer of mindere mate ondersteund worden. Dat vraagt een open en solidaire houding van alle Zwollenaren: een tolerante Zwolse samenleving waar iedereen mee mag doen.

Als inwoners niet voldoende voor zichzelf kunnen zorgen, dakloos worden of er ontstaat onveiligheid biedt de gemeente opvang en bescherming aan die inwoners die tijdelijk of langdurig in meer of mindere mate kwetsbaar zijn. Te denken valt aan maatschappelijke opvang, beschermd wonen (ggz) en vrouwenopvang en de aanpak huiselijk geweld (vanuit de Wmo), de nazorg voor ex-gedetineerden evenals jeugdbescherming en jeugdhulp met verblijf (vanuit de Jeugdwet). Deze voorzieningen worden veelal regionaal beschikbaar gemaakt. Op veel (voornamelijk Wmo-)onderdelen heeft de gemeente Zwolle ook een centrumgemeentelijke rol.

De Jeugdwet en Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) vormen de belangrijkste wettelijke kaders voor dit begrotingsprogramma. Het beleidsplan Jeugdhulp 2015-2016 en het beleidsplan Wmo 2015-2018 zijn in het najaar 2014 vastgesteld door de raad. Overkoepelend aan deze beleidsplannen heeft de raad eind 2012 de visie sociaal domein vastgesteld. De uitgangspunten zoals geformuleerd in onze visie op het sociaal domein geven richting aan de wijze waarop deze vraagstukken benaderd worden.

Ontwikkelingen         

De belangrijkste beleidsmatige ontwikkelingen ten aanzien van het begrotingsprogramma Opvang en Bescherming voor de komende periode zijn:

  • Van transitie naar transformatie: Met ingang van 1-1-2015 zijn de decentralisaties in het sociaal domein, waaronder de Wmo 2015 en de Jeugdwe, een feit geworden, t. Voor wat betreft het begrotingsprogramma Opvang en Bescherming gaat het hierbij om Wmo-onderdelen als beschermd wonen (ggz), begeleiding geboden door opvanginstellingen en de realisatie van het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) en jeugdhulponderdelen als jeugdbescherming en jeugdhulp met verblijf. Dit geeft ons de mogelijkheid om te sturen onder meer op optimalisatie in samenhang van voorzieningen en ketens en een vloeiende overgang van 18- naar 18+. Meer accent wordt gelegd op de mogelijkheden van inwoners, ook als zij in een kwetsbare positie terecht zijn gekomen. Deze transitie brengt, zeker waar het gaat om relatief kostbare inzet vanuit dit begrotingsprogramma, financiële kansen, maar ook risico’s met zich mee. Dit te meer omdat bij de decentralisaties er efficiencykortingen en/of bezuinigingen door het rijk zijn doorgevoerd. De komende jaren is de uitdaging om de gewenste verandering vorm te geven binnen de op onderdelen sterk afnemende rijksinkomsten.
  • Veranderende verhouding gemeente -regio: Wij werken opgavegericht en daar waar de opgave een regionale aanpak vraagt werken we regionaal samen met regiogemeenten. Ten aanzien van de opgaven van dit begrotingsprogramma is dit vaak het geval. Voorbeelden hiervan zijn de regionale inkoop van Jeugdzorg, maar ook de bijzondere verantwoordelijkheid die wij hebben als centrumgemeente ten aanzien van beschermd wonen (ggz), maatschappelijke opvang en vrouwenopvang . 2016 zal ook in het teken staan van verdere versterking van de optimale aansluiting van inspanningen op gemeentelijk en regionaal niveau om zodoende maatschappelijke resultaten verder te verbeteren Het komende jaar zal de rijksoverheid naar verwachting een besluit nemen of de centrumgemeenteconstructie blijft bestaan of dat Wmo-onderdelen als opvang en beschermd wonen op korte of langere termijn ook qua budgettering doorgedecentraliseerd worden naar alle gemeenten.
  • Meer accent op door- en uitstroom: Als het gaat om beschermde woonvormen en opvangvoorzieningen is het voor bewoners zelf, maar ook gezien de maatschappelijke kosten belangrijk dat er inspanningen verricht worden om optimale door- en uitstroom te bewerkstelligen. Naast het steeds meer accent leggen op de mogelijkheden van bewoners, eigen verantwoordelijkheden en participatie is het daarbij van belang dat er voldoende en betaalbare uitstroommogelijkheden zijn qua woonsituatie die recht doen aan de vraag van bewoners. Dit is een belangrijk vraagstuk waarbij wij de komende periode nauw samenwerken met regiogemeenten, corporaties en maatschappelijke partijen.

Relevante kaderstellende nota's

Jeugdzorg

  • Beleidsplan jeugdhulp (november 2014)
  • De toekomst van Zwolle. Nota jeugdbeleid (december 2012)

Maatschappelijke ondersteuning

  • Wmo-beleidsplan (raadsbesluit: december 2014)
  • Kadernotitie transitie beschermd wonen GGZ (raadsbesluit 30 juni 2014)
  • Stedelijk Kompas Zwolle (raadsbesluit 26 maart 2007)
  • Stand van zaken Stedelijk Kompas Zwolle 2013 (raadsbesluit september 2013)
  • Opvang asielzoekers (raadsbesluit, 22 november 2010)
  • Maatschappelijke Opvang – nachtopvang (raadsbesluit, 16 september 2013)
  • Regiovisie Huiselijk Geweld IJsselland (raadsbesluit mei 2014)
  • Kaders en uitgangspunten AMHK IJsselland (raadsbesluit maart 2014)