1 Volkshuisvesting

Doelen

Aanbod van woningen in ieder woonmilieu

Doelstellingen/maatschappelijke effecten

Keuzevrijheid voor de woonconsument: in ieder woonmilieu is aanbod. Variatie in aanbod, qua prijssegment, koop, sociale-en beleggershuur en woonmilieu. Met dit diverse aanbod binden we verschillende doelgroepen aan de stad.

Streefdoel/indicator

Toevoegen van netto minimaal 400 woningen per jaar (2013 t/m 2017), waarvan 180 in Stadshagen.
Passend bij de marktsituatie keuzes maken, faseren en doseren of aanjagen van projecten (zie a)

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

In 2015 worden naar verwachting (aug. 2015) tussen de 400 en 450 woningen opgeleverd.

De norm voor de nieuwbouwproductie bedraagt 400 woningen per jaar.
Opleveren van 180 woningen in Stadshagen.
Opleveren van 220 in overig Zwolle.

Projecten toetsen aan de kleurenwaaier. (zie b)

Stimuleren en versnellen van realisatie beleggershuur in Zwolle. Geprognotiseerde marktvraag is circa 50 woningen per jaar (zie c)

Oplevering woningbouwprojecten 2015 o.a.:

  • 16 patiowoningen in Westenholte Stinspoort (onderdeel van de versnellingsactie)
  • 43 goedkope koopwoningen in Vrij Werkeren (fase 1)
  • 43 woningen in Holtenbroek, afronding Muziekwijk
  • 11 kadewoningen Frankhuis, Stadshagen

Streefdoel/indicator

Keuzevrijheid voor de woonconsument: stimuleren van (collectief) particulier opdrachtgeverschap (CPO). De mogelijkheden van (collectief) particulier opdrachtgeversschap worden vergroot, initiatieven wordt ruimte geboden en worden gefaciliteerd.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

Initiatief van Krasse Knarren is in planvoorbereidingsfase.

CPO projecten zoals Krasse Knarren faciliteren.
Nieuwe initiatieven stimuleren
Voldoende kavels op verschillende locaties en in verschillende prijsklassen blijven aanbieden aan particulieren.

Vervolg planvorming Krasse Knarren
Stimuleren van nieuwe initiatieven door acquisitie en communicatie via App 'Zwolle Woont'.
Actieplan stimuleren CPO-aanpak Zwolle.
In Stadshagen, Oude Mars, Kloosterakker en Kiekeboslaantje worden kavels aangeboden.

Streefdoel/indicator

We willen een divers aanbod hebben om studenten en jongeren aan de stad kunnen binden. In het nieuwbouwprogramma lag de focus in de afgelopen jaren op realisatie van specifieke studentenhuisvesting. In de periode 2011-2015 is de behoefte van circa 75 studenteneenheden per jaar ingevuld met de grootschalige ontwikkeling van Talentplein. Nieuw behoefteonderzoek is noodzakelijk om de behoefte tot 2025 te bepalen. Hierbij zullen wij ook de behoefte aan betaalbare huisvesting voor jongeren betrekken.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

In 2015 is de derde toren van de studentenhuisvesting aan de Roelenweg/ Pannenkoekendijk van Talentplein opgeleverd.

Norm voor de periode 2016-2025 bepalen door behoefte onderzoek.

Uitvoeren van behoefteonderzoek voor huisvesting voor jongeren en studenten tot 2025

Streefdoel/indicator

Wij willen een grote variatie aan woningen beschikbaar hebben, zodat we verschillende groepen, zoals starters aan de stad kunnen binden. Binnen het nieuwbouwprogramma is voldoende aanbod voor starters. Daarnaast is het voor starters vooral van belang dat er voldoende doorstroming is op de woningmarkt.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

Op de woningmarkt in Zwolle is veel aanbod in het goedkope marktsegment. Financiering koopwoningen is gunstig door lage rentestanden. Markt past zich aan op nieuwe hypotheekvoorwaarden.
In 2015 is starterslening na uitputting van het budget niet verlengd.
Starters die vanwege hoogte van het inkomen of type arbeidscontract niet kunnen kopen zijn aangewezen op de krappe huurmarkt.

-

In nieuwbouwprogramma voldoende aanbod van goedkope betaalbare koopwoningen.
Uitbreiding van de sociale voorraad
Inzet op versnelling uitbreiding beleggershuur.

Voldoende betaalbare woningen voor de mensen met een inkomen tot € 34.000

Doelstellingen/maatschappelijke effecten

Wij willen het aanbod van sociale huurwoningen vergroten om voldoende betaalbare woningen voor de mensen met een inkomen tot € 34.000 in de stad beschikbaar te hebben, en daarmee wachtlijsten te verkorten.
We willen bevorderen dat sociale huurwoningen voor de laagste inkomens betaalbaar blijven, door uitvoering te geven aan de acties in de betaalbaarheidsagenda waaronder afspraken over de huurverhogingen, passend toewijzen van sociale huurwoningen.
We willen bevorderen dat sociale huurwoningen voor de laagste inkomens betaalbaar blijven door samen met de corporaties maatwerk te leveren in situaties waarin door inkomensachteruitgang de woonlastenquote te hoog is t.o.v. het inkomen.

Streefdoel/indicator

In de periode van 2014 tot 2018 wordt de sociale voorraad uitgebreid met netto 400 woningen door realisatie van extra sociale huurwoningen door de corporaties.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

In 2015 is de samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en deltaWonen (namens de drie corporaties) getekend met afspraken door ontwikkeling van diverse woningbouwprojecten te komen tot een uitbreiding van circa 300 woningen.

Planvoorbereiding voor de (her)ontwikkeling van de separate locaties. Het streven is om de locaties in 2017 in realisatie te brengen.

Planvoorbereiding voor de (her)ontwikkeling van de separate locaties. Het streven is om de locaties in 2017 in realisatie te brengen.

Streefdoel/indicator

Met de gemeente Kampen en de vier corporaties in de woningmarkt Zwolle-Kampen is in 2015 de Agenda voor Betaalbaar wonen opgesteld. Over de uitwerking van de diverse onderdelen worden in de prestatieafspraken 2016-2019 verdere afspraken gemaakt. Onderdeel van de betaalbaarheidsagenda is dat de huren gematigd stijgen (minder dan wettelijk toegestaan) en het passend toewijzen wordt ingevoerd.

Nulsituatie

Norm voor 2016

Activiteiten

In 2015 is de Agenda voor Betaalbaar wonen opgesteld. Afspraken over concrete uitvoering worden vastgelegd in de prestatieafspraken 2016-2019.

Gematigde huurstijging.
Invoeren van passend toewijzen in de woonruimteverdeling

Corporaties voeren in het woonruimteverdeelsysteem het systeem van passend toewijzen in. (i)
Onderzoek naar mogelijkheden pilot woonlastenfonds (j)

Relaties met andere programma’s
Programma 14.

Aanbod van woningen in ieders woonmilieu

Doelstellingen/maatschappelijke effecten

Vanuit de woonlastenbenadering duurzaamheid en vermindering van energiekosten stimuleren zodat woonlasten ook op langere termijn betaalbaar blijven.

Streefdoel/indicator

In de bestaande woningvoorraad van corporaties zijn alle woningen in 2020 verbeterd naar label B of minimaal 2 labelstappen vooruit gegaan.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

De drie Zwolse corporaties laten in 2013 de snelste en grootste verduurzaming zien, bleek uit een meting in 2014 van Stook-je-rijk, een samenwerking tussen Natuur- en milieufederaties en de Woonbond. In het kader van het energieakkoord moet de energie-index van de sector per jaar 0,06 afnemen. Gemiddeld haalt de sector 0,04. De Zwolse corporaties gemiddeld 0,10 (WOB 0,09, SWZ 0,10 en dW 0,11).
Realisatiecijfers 2014:
deltaWonen: 159 woningen met D, E,
F en G-label opgewaardeerd naar
minimaal label B.
Openbaar Belang: 139 woningen.
energetisch verbeterd.
SWZ: 416 woningen met D, E, F of G-label zijn opgewaardeerd naar A, B of C-label.

 -

Uitvoering geven aan de prestatieafspraken 2016-2019 (jaarschijf 2016)

Streefdoel/indicator

Met wijkbewoners en stakeholders/ investeerders/ eigenaren in een wijk komen tot gezamenlijke afspraken over duurzaamheid en woonlasten.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

'Het Woonlastenexperiment, hoe een Wijkonderneming kan bijdragen aan woonlastenverlaging in Holtenbroek” is afgerond en heeft geresulteerd in
 6 businesscases.

-

Voor de businesscase ‘Wijkgericht afkoppelen’, gaan we in Dieze samen met Wijbedrijf Dieze een experiment aan met de opzet van een ‘Wijkbegroting’.

In gesprek met marktpartijen stimulering uitvoering overige businesscases in Holtenbroek

Actieve inzet kennisdeling en verbinding overige wijken van Zwolle.

Streefdoel/indicator

In 2020 worden alle nieuwe woningen energie neutraal gebouwd.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

Tot aan juli 2015 is aan 379 woningen subsidie verleend voor extra duurzaamheidsmaatregelen bij nieuwbouwwoningen.

-

Stimulering marktpartijen om energie neutraal te bouwen.

Themasessie duurzaamheid in het Concilium

Inbreng in gebiedsontwikkelingen
(Stadshagen, Spoorzone, etc.).

Streefdoel/indicator

In 2020 zijn in 2500 woningen in de particuliere voorraad energiebesparende maatregelen uitgevoerd (zie i)

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

In de periode 2010 tot eind 2014 bij circa 1200 woningen energiebesparende maatregelen ingezet met de het provinciale Energiefonds en de subsidieregeling duurzaamheid particuliere woningen.

-

Continuering aanpak Provincie Overijssel
energiebesparing bestaande voorraad

Relaties met andere programma’s
Programma 4.

Stimuleren duurzaamheid en vermindering energiekosten voor betaalbare woonlasten

Doelstellingen/maatschappelijke effecten

Bevorderen van een toename van woonkwaliteit en betaalbaarheid in de bestaande wijken volgens principes van natuurlijke wijkvernieuwing; het vernieuwingsproces verloopt op organische wijze, beheer en ontwikkeling worden samen genomen en het aanboren van de kracht en de eigen investeringen van bewoners komen meer centraal te staan.

Streefdoel/indicator

Op basis van de monitoringsuitkomsten van het Buurt voor buurt-onderzoek en het Early Warning wordt gekeken op welke plekken in de stad sprake is van een negatieve score door fysieke kenmerken voor woning en/of woonomgeving. Op die plekken wordt ingezet op de verbetering van de fysieke aspecten van de woning en/of woonomgeving met als doel bij de volgende monitoring tot betere scores te komen.

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

Uitkomsten Buurt voor buurt en Early warning en de genoemde waarden daarin t.a.v. fysieke aspecten (woningen en woonomgeving).

Start bouw woningen SWZ aan de Bachlaan.
Dieze Oost; complexrenovatie en incidentele sloop-nieuwbouw door SWZ en deltaWonen en kwaliteitsverbetering openbare ruimte door gemeente.

In 2015 zijn uitkomsten geanalyseerd en stadsdeeladviezen opgeleverd.

Toename van woonkwaliteit en betaalbaarheid in de bestaande wijken

Doelstellingen/maatschappelijke effecten

Mensen met een beperking in staat stellen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen.

Streefdoel/indicator

Met partners in het kader van het programma WWZ038 vormgeven aan de mogelijkheden van mensen met een zorg- en ondersteuningsvraag zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen (zie g).

Nulsituatie

Norm van 2016

Activiteiten

In 2014 is het programma WWZ038 gestart om de voorbereidingen te treffen voor de invoering van scheiden van wonen en zorg per 2015.

-

In samenwerking met partijen in WWZ038 werken aan de afspraken over het zelfstandig wonen van mensen met een zorg- en ondersteuningsvraag.

Uitvoering geven aan de prestatieafspraken wonen en zorg met de corporaties (jaarschijf 2016)

Relaties met andere programma’s
Programma's 11 en 12.

Toelichting

Toelichting

  1. Begin 2013 zijn besluiten genomen over de heroriëntatie op de vastgoedprogramma’s. Het woningbouwprogramma is tot 2023 naar beneden bijgesteld. Zwolle gaat niet meer uit van een ambitie van 800-900 woningen per jaar, maar naar aantallen van 400-500 woningen. Aantallen die meer realistisch, en in de huidige marktsituatie passend zijn. De woningmarkt is in 2015 aangetrokken. In de afgelopen jaren was een gemiddelde woningproductie van 400 woningen per jaar ons streefdoel. Streven is om de komende jaren het ontwikkel- en bouwtempo te verhogen naar gemiddeld 500 woningen per jaar (zowel nieuwbouw als transformatie).
  2. In de Woonagenda 2013-2017 heeft de gemeenteraad de Kleurenwaaier vastgesteld. Deze bevat de segmenten voor de woningmarkt die komende jaren prioriteit in het programma hebben: sociale huurwoningen, vrije sector huurwoningen in prijssegment € 680 - € 950, ruime kwalitatief goede middel dure koopwoningen in prijssegment € 180.000 - € 265.000, projecten met bijzondere architectuur en/of woonmilieus, projecten met functiemenging, met name op binnenstedelijke locaties. De segmenten uit de Kleurenwaaier zijn nog steeds actueel. De woningmarkt is aangetrokken en de druk is het hoogste in de genoemde segmenten. De inzet van de versnellingsactie met de corporaties is dat de planvorming op diverse locaties leidt tot start bouw in 2017 van circa 300 extra sociale huurwoningen. Daarnaast willen wij in 2016 komen tot een versnelling in het segment beleggershuur.
  3. De gemeente blijft volop haar medewerking verlenen aan burgers die – al dan niet gezamenlijk – zelf een woning willen realiseren. Wij verwachten dat er voldoende aanbod van kavels is om de ambitie voor particulieren te realiseren. Voor het stimuleren van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap ontwikkelen we in 2015 een concreet actieprogramma. En via de App Zwolle Woont brengen we duidelijk en klantvriendelijk in beeld op welke (gemeentelijke) locaties zij hun woonwensen zouden kunnen invullen.
  4. In de afgelopen jaren hebben wij ingezet op een gemiddelde toevoeging van circa 75 structurele studenteneenheden per jaar. Dit is bereikt door realisatie van het grootschalige studentencomplex Talentplein. Wij zien een toenemende druk op betaalbare woningen in het segment voor 1 en 2 persoonshuishoudens. Woningen in dit segment kunnen aantrekkelijk zijn voor studenten, voor (werkende) jongeren, maar ook voor wonen en zorg. Wij willen in 2016 een kwalitatief behoefteonderzoek uitvoeren naar de behoefte aan dit type kleinere woningen tot 2026.
  5. Voor de jaren 2013 en 2014 zijn budgetten beschikbaar gesteld en gereserveerd voor het verstrekken startersleningen. Met dit budget kan naar alle waarschijnlijkheid tot in het eerste kwartaal van 2015 leningen versterkt worden. In 2015 is de starterslening beëindigd. Het rijk heeft besloten om de starterslening niet langer te continueren. Door het wegvallen van deze financiering was het budget in versneld tempo uitgenut. In Zwolle is voldoende aanbod in het goedkopere starterssegment, de woningmarkt herstelt zich door het aantrekken van de economie en aanpassing aan het gewijzigde hypotheekregime. Wij zitten met name in op versnelling van de huursector (sociaal en beleggers) omdat hier de grootste druk op de woningmarkt voor toetreding tot de markt is.
  6. Met deltaWonen hebben wij in 2015 een samenwerkingsovereenkomst gesloten om vanaf 2017 in versneld tempo verdeeld over diverse binnenstedelijke locaties circa 300 woningen extra toe te voegen (netto-toevoeging). In 2016 gaan wij samen met de corporaties intensief verder met de voorbereidende planvorming voor deze locaties. Doel is om het merendeel van de locaties in 2017 in ontwikkeling/ aanbouw te nemen. De woningbouw van de corporaties in Stadshagen komt hier bovenop (tot 2017 120 woningen in Stadshagen). Bij de MPV 2015 willen wij de resultaten van deze onderhandelingen aan de raad ter besluitvorming voorleggen.
  7. De woningbouw van de corporaties die vervangende nieuwbouw na sloop betreffen, leiden niet tot een netto-uitbreiding van de voorraad. Bij oplevering van deze woningen is de verwachting dat dit wel een gunstig effect op de wachttijden heeft. Immers de woningen zijn in de periode voor 2015 gesloopt, en hebben destijds door de gedwongen uitverhuizingen ook extra druk op de sociale huurmarkt gegeven. Bij oplevering van de vervangende nieuwbouw mag enige ontspanning verwacht worden. Wij rekenen deze woningen niet mee in onze ambitie tot de netto-toevoeging van 400 woningen, maar benoemen ze om deze reden wel. Hiermee brengen we ook de totale investering van de corporaties in de nieuwbouw in de stad in beeld.
  8. Per 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet ingevoerd. Deze wet biedt het wettelijke kader voor de Toegelaten Instellingen, dat zijn de corporaties. Onderdeel van het kader is de verhouding die is vastgelegd tussen gemeente-corporaties en huurdersorganisaties. Zij maken in gezamenlijkheid de prestatieafspraken, gebaseerd op de gemeentelijke woonvisie en het 'bod' van de corporaties. Planning is de prestatieafspraken 2016-2019 begin 2016 gereed te hebben.
  9. Corporaties zijn vanaf 1-1-2016 verplicht om de principes van Passend Toewijzen uit te voeren binnen het woonruimteverdeelsysteem. Dit betekent dat mensen met de laagste inkomens geen woningen meer toewezen krijgen tussen de aftoppingsgrens (grenzen huurtoeslag (€ 5.75 1 en 2 persoonshuishoudens en € 610 voor meerpersoonshuishoudens ) en de liberalisatiegrens (€ 710). Dit is een belangrijke stap in de betaalbaarheidsagenda.
  10. Aanvullend op herinvoering van Passend Toewijzen verkennen wij met de corporaties de mogelijkheden voor een gezamenlijke pilot van een tijdelijk woonlastenfonds. Hierbij betrekken we uw motie die op 1 juli 2015 is aangenomen door uw raad. Wij kijken hierbij of we maatwerk kunnen bieden voor mensen die ondanks de herinvoering van passend toewijzen te hoge woonlasten in verhouding tot hun inkomen hebben. Als er voorstellen uit dit onderzoek voortkomen dan zullen wij hiervoor dekking zoeken binnen bestaande begrotingsposten en eventueel de reserve incidentele bestedingen.
  11. De subsidieregeling duurzaam wonen voor energiebesparende maatregelen in de bestaande bouw is per 1 oktober 2012 vervangen door de regeling van de provincie Overijssel binnen de Overijsselse aanpak 2.0 (verbeter en bespaar)
  12. Met een kortdurende regeling (2012-2014) wordt in drie tranches aan ontwikkelaars en particulieren de mogelijkheid geboden subsidie aan te vragen voor de duurzaamheidsmaatregelen in de nieuwbouwwoningen. Aan de subsidie wordt de voorwaarde verbonden dat de bouw van de woningen voor een bepaalde datum gestart moet zijn. Deze voorwaarde is hard, indien de bouw van de woning niet tijdig is gestart, moet de subsidie worden terugbetaald. Doel van de regeling is om het aanbrengen van duurzaamheidsmaatregelen (boven de wettelijke norm van 0,6 Epc) te stimuleren én de woningen betaalbaar te houden ondanks de hogere initiële kosten van de extra duurzaamheidsmaatregelen. Het gebruik van deze regeling is afhankelijk van de voortgang van de woningproductie, tegenvallers daarbij door de stagnatie op de woningmarkt, hebben direct hun effect op het gebruik van de regeling.
  13. Per 2015 komen ouderen en mensen met een GGZ of GHZ beperking die nu nog een indicatie voor ZZP1-3 zouden krijgen niet meer in aanmerking voor een plek in een intramurale zorgvoorziening. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor bewoners van verzorgingshuizen en begeleid wonen voorzieningen en kan tot leegstand van zorgvoorzieningen leiden. Partijen (corporaties, zorgpartijen en gemeente) hebben onder de titel WWZ038 een programma opgesteld om te komen tot invoering van deze maatregelen. Het vraagt om intensieve samenwerking waarbij partijen open en transparant samenwerken als het gaat om de gevolgen voor hun intramurale vastgoed. En het vereist goede samenwerking en afstemming in het extramurale domein (sociaal domein).