11 Samenleving

• Versterken eigen kracht en het vermogen om zelf het eigen leven te organiseren.
• De kracht van bewoners benutten en hun persoonlijke en gezamenlijke ontwikkeling stimuleren.
• Bevorderen maatschappelijke participatie en economische zelfredzaamheid
• Voorkomen en terugdringen overbelasting van mantelzorgers
• Versterken sociale competenties en burgerschap bij kwetsbare jongeren
• Inzet van preventie ter voorkoming van zwaardere zorg
• Versterken sociale samenhang en leefbaarheid in wijken
• Mensen kennen elkaar en hebben iets voor elkaar over
• Mensen voelen zich veilig en prettig in de eigen buurt
• Mensen durven zo nodig om ondersteuning/hulp te vragen of deze aan te bieden
• Mensen hebben minder eenzaamheidsgevoelens

• In de buurten waar in de sociale index 2013 de aspecten participatie en binding onder het Zwolse gemiddelde lagen is sprake van een verbetering van die aspecten in de sociale index 2015
• Voor de buurten waar in de leefsituatie-index 2013 op het aspect sociale participatie sprake was van een score onder het Zwolse gemiddelde is bij de leefsituatie-index 2015 sprake van verbetering van dit aspect.
• Voor de buurten waar in de leefbaarheidsindex het aspect woonomgeving (sociaal) onder de stedelijk gemiddelde score ligt is sprake van een verbetering
• De schaalscore voor maatschappelijke (sociale) participatie van Zwolse inwoners is in 2015 gestegen ten opzichte van het jaar 2013
• De schaalscore voor sociaal isolement van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder is in het jaar 2015 gedaald ten opzichte van jaar 2013

Toelichting algemeen
De indicatoren in dit programma zijn afkomstig uit het buurt voor buurtonderzoek (bvb) en de GGD-monitoren. Het buurt voor buurt-onderzoek wordt iedere 2 jaar gehouden. De nieuwste uitkomsten zijn januari 2015 gepubliceerd. De (nul) waarden die hier worden gebruikt zijn nog gebaseerd op het onderzoek 2013. Naast losse indicatoren uit dit onderzoek wordt ook getracht een verbinding te leggen met de ontwikkelde sociale index, leefbaarheidsindex en leefsituatie-index. Deze indexen geven voor iedere Zwolse buurt een beeld gebaseerd op de uitkomsten van bvb en een aantal overige indicatoren.
Op het gebied van gezondheid wordt vaak gebruik gemaakt van de uitkomsten van monitoren van de GGD. Deze monitoren zijn als volgt gepland: Jongerenmonitor in 2015, volwassenen/ouderenmonitor 2016 en kindermonitor 2017. Indien eerder bruikbare gegevens beschikbaar zijn dan worden deze benut voor rapportage, zoals bijv. Checkid voor overgewicht bij kinderen. Indien dat niet het geval is kan de norm voor 2016 niet voor alle indicatoren worden gemeten.

34 % van de mantelzorgers voelt zich tamelijk zwaar (26%) tot zwaar overbelast (2%) (2013)

Ondanks de ingrijpende ontwikkelingen in het sociaal domein worden minimaal de waarden van 2013 behouden

Mantelzorgers kunnen voor vragen, informatie maar ook voor emotionele ondersteuning terecht bij het steunpunt Mantelzorg (onderdeel van Zwolle Doet!)

De mantelzorgondersteuning wordt versterkt. De middelen van het rijk voor de waardering van mantelzorg worden ingezet voor versterken, verbinden en verlichten van de mantelzorgondersteuning, voor individuele ondersteuning en voor het verbeteren van de (toegankelijkheid) van respijtzorgmogelijkheden. Voor de precieze invulling is in 2014 onderzoek gedaan onder mantelzorgers.
Er is extra aandacht voor de mantelzorgers van GGZ cliënten en mensen met dementie
In de sociale wijkteams is oog voor de belastbaarheid van de mantelzorger.
Er komt een tweede training voor (allochtone) mantelzorgers
Er is blijvende aandacht voor de groep jonge mantelzorgers.

Versterken sociale competenties en burgerschap bij jongeren; ontwikkelen weerbaarheid. Aantal bereikte jongeren (dus niet bezoekers) in de drie jongerencentra in 2013 is 1.000.

Minimaal handhaven van de nulsituatie.

De inzet binnen de drie jongerencentra ReZet, LevelZ en Free2Move is gericht op het vergroten van het perspectief van kwetsbare- en risicojongeren. Jongeren worden hier gestimuleerd verantwoordelijkheid en zeggenschap te nemen.

Voorkomen schooluitval. Het maximale halen uit de schoolloopbaan, stimuleren van jongeren hun diploma's te halen. Aantal bereikte individuele jongeren in 2013 door middel van ambulant jongerenwerk is 1.537.

Minimaal handhaven van de nulsituatie.

Naast groepsgerichte aanpak zetten de ambulante jongerenwerkers zich steeds meer in voor kwetsbare individuele jongeren. Door middel van projecten als School's cool, Make It, Huiswerkklassen, Jongerenwerk op School, Fakkelteit etc.

De schaalscore voor maatschappelijke (sociale) participatie van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder is in 2013, 5,0.

De schaalscore voor maatschappelijke (sociale) participatie van Zwolse inwoners is gestegen ten opzichte van het jaar 2013.

Het bieden van diverse activiteiten en ondersteuning ter versterking van de samenleving.

De schaalscore voor sociaal isolement van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder is in 2013, 1½.

De schaalscore voor sociaal isolement van Zwolse inwoners van 15 jaar en ouder is gedaald ten opzichte van jaar 2013

De activiteiten gericht op meer maatschappelijke participatie zijn o.a.: Welzijn op recept, de draad weer oppakken, ondersteunen vrijwilligers bij het organiseren van sociaal culturele activiteiten, buurtkamers, buurtcafés en restaurants, voorstellingen,
het geven van advies en informatie aan ouderen en regelen Tafeltje dek je, thuisadministratie, bibliotheek aan huis etc.

2013
70% van de inwoners van Zwolle geeft aan zich verantwoordelijk te voelen voor de leefbaarheid in eigen buurt.

35% van de inwoners van Zwolle geeft aan zich afgelopen jaar actief ingezet te hebben voor verbeteren van de buurt

30% van de inwoners van Zwolle is actief als vrijwilliger
8% van de ouderen en 3% van mensen tussen de 19 en 65 jaar voelt zich weleens ernstig tot zeer ernstig eenzaam

Minimaal handhaven van de nulsituatie

Door inzet van wijkgericht welzijnswerk (sociaal cultureel werk) het menselijke kapitaal in buurten en wijken versterken, vergroten, mobiliseren en ondersteunen zodat er een leefomgeving ontstaat die sociale samenhang kent. De omvang van de opgaven in wijken en buurten is leidend voor de omvang en intensiteit van de inzet van het wijkgericht welzijnswerk. (draagt tevens bij aan de andere genoemde maatschappelijke effecten). Een gedeelte van de uitvoering vindt plaats binnen de sociale wijkteams.

Subsidie aan wijkactiviteiten/ bewonersinitiatieven en wijkaccommodaties. Subsidie wordt onder andere verleend voor het organiseren, stimuleren, ondersteunen en huisvesten van activiteiten op sociaal cultureel gebied ter ondersteuning van de sociale cohesie en het woon- en leefklimaat voor de bewoners in de wijk.

In januari 2015 zijn de uitkomsten van het buurt voor buurt-onderzoek gepubliceerd.

De uitkomsten van het buurt voor buurt onderzoek 2015 en de daaropvolgende opiniërende dialogen met wijkbewoners hebben geleid tot 24 wijkopgaven waarin 2015 en 2016 uitvoering aan wordt gegeven.

Het project buurtbemiddeling wordt ingezet om met hulp van vrijwillige bemiddelaars conflicten tussen buren in een zo vroeg mogelijk stadium op te lossen en zo te voorkomen dat situaties escaleren en alleen nog door inzet van ( dure) professionele inzet zijn op te lossen.

De Doe-het-zelf-garage biedt inwoners met een laag inkomen de gelegenheid tegen geringe kosten zelf te sleutelen aan hun auto. Tevens wordt op deze wijze overlast door sleutelen op straat of in garageboxen, illegaal dumpen van olie, etc. tegengegaan.

Zwolle Doet! faciliteert vrijwilligers en hun organisaties door het geven van advies, gerichte deskundigheidsbevordering, het verbinden van partijen en het faciliteren van de inzet van burgers. Goed toegeruste en duidelijk herkenbare steunpunten bewijzen hun meerwaarde voor de lokale samenleving.

Als spin in het web kan het steunpunt bijdragen aan de oplossingen voor vragen in de samenleving.

College voor vrijwillige inzet en informele zorg/mantelzorgondersteuning wordt opgericht. Dit is een initiatief van de Vrijwilligerscentrale om de ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers effectiever te organiseren en te verbeteren. Door het aanbod aan deskundigheidsbevordering te makelen en stedelijk aan te bieden en het bestaande aanbod te verdiepen en beter af te stemmen op de werkelijke behoefte van vrijwilligers en organisaties.

Zwolle Doet! heeft een coördinerende rol voor wat betreft de maatjesprojecten, buurthulpposten etc.

Vrijwilligers worden gewaardeerd.

Het verbeteren of behouden van de gezondheid voor alle Zwollenaren, het bevorderen van gelijke kansen op gezondheid, het verkleinen van gezondheidsverschillen en het voorkomen van ziekten.

• In 2016 daalt het percentage inwoners met overmatig alcoholgebruik, of blijft gelijk
• In 2016 daalt het percentage inwoners dat rookt, of blijft gelijk;
• In 2016 stijgt het percentage inwoners met een gezond voedingspatroon.

In 2011 geldt voor 19-65 jarigen:

• Het percentage inwoners met overmatig alcoholgebruik is 7%
• 24% van de inwoners van Zwolle rookt
• 31% van de inwoners eet dagelijks fruit, 40% eet dagelijks groente

Minimaal handhaven van de nulsituatie.

• Beperken van alcoholreclame in de openbare ruimte op materialen in eigendom van de gemeente zoals bushokjes en op reclamedragers waarvoor de gemeente vergunning verleent
• Aandacht voor leefstijl bij alle door ons gesubsidieerde instellingen.
• Aansluiten bij landelijke campagnes
• Activiteiten in het kader van Zwolle Gezonde Stad

Preventief ouderengezondheidsbeleid

• In 2016 is het percentage ouderen van 80 jaar en ouder die psychisch ongezond zijn gedaald of in ieder geval niet gestegen.
• In 2016 voldoet minimaal 62% van de ouderen van 65 jaar en ouder aan de beweegnorm.

86 % van de ouderen van 80 jaar en ouder is psychisch gezond (ouderenmonitor GGD 2011)

Percentage daalt niet.

Er is een aanbod in de stad voor kwetsbare senioren dat aansluit op het aanbod van de reguliere sportverenigingen en tegemoet komt aan de idee dat sport en bewegen ouderdomsziektes kan voorkomen c.q. vertragen. Er worden vrijwilligers ingezet voor de begeleiding en er wordt tijd ingeruimd voor ontmoeting. Er worden ca. 2000 ouderen bereikt.

Inactiviteit neemt sterk toe met de leeftijd. 60 % van de ouderen voldoet aan de beweegnorm. (ouderenmonitor GGD 2011)

Percentage daalt niet.

In 2015 wordt onderzocht of Zwolle Gezonde Stad verbreedt kan worden met de doelgroep ouderen.
Ouderen zijn een doelgroep voor de inzet van buurtsportcoaches.
Uitvoering beweegimpuls kwetsbare senioren.

Bevorderen van gezond gewicht bij jongeren van 0-19 jaar. De ontwikkeling van het percentage kinderen en jongeren met een gezond gewicht blijft in Zwolle gunstiger verlopen dan de ontwikkeling van het landelijk gemiddelde percentage.

Jongeren met een gezond gewicht 4 t/m 13 jaar is 79% (bron: ChecKid 2009) en 12 t/m 23 jaar 75% (bron: Jongerenmonitor 2010).

Minimaal handhaven van de nulsituatie

• Voortzetting JOGG aanpak
• Aandacht voor leefstijl bij alle door ons gesubsidieerde organisaties
• Afstemming en ondersteuning kansrijke initiatieven

Afname alcoholgebruik onder jongeren. Jongeren beginnen later met het drinken van alcohol, drinken minder vaak en minder vaak grote hoeveelheden.

• In 2016 is de groep jongeren van 12-15 die alcohol drinkt maximaal 12%
• In 2016 is de omvang van de groep 16-23 jaren die alcohol drinkt maximaal 80%.
• In 2016 is de gemiddelde leeftijd waarop wordt begonnen met drinken gestegen naar 15,5 jaar of ouder.
• In 2016 is de groep 12-24 jarigen die regelmatig grote hoeveelheden drinkt maximaal 15%
• In 2016 is het percentage ouders dat het goed vindt of er niets van zegt dat hun kind drinkt maximaal 27%.

Omvang van de groep 12-15 jarigen die alcohol drinkt is 14% (2011).

12%

Preventieactiviteiten w.o. SmartConnection

Omvang van de groep 16-23 jarigen die alcohol drinkt is 88% (2011).

80%

Handhaving bij horeca en para commerciële instellingen waar nodig

Gemiddelde startleeftijd waarop voor het eerst alcohol wordt gedronken is 14,7 jaar (2011).

15,5 jaar

In onze communicatie aandacht vragen voor preventie bij onze lokale partners en lokaal werkzame organisaties

Omvang van de groep 12-24 jarigen die regelmatig grote hoeveelheden drinkt is 17% (2011).

15%

Aandacht voor leefstijl, waaronder verantwoord alcoholgebruik, is onderdeel van de relevante uitvoeringsovereenkomsten. Daarbij besteden we specifieke aandacht aan middelengebruik
Uitvoering project alcoholmatiging op basis van de principes van JOGG
Uitvoering van het project De Derde Helft bij sportverenigingen.

Percentage ouders dat het goed vindt of er niets van zegt dat hun kind drinkt: 30% (2011)

27%

Beperken van alcoholreclame in de openbare ruimte op materialen van de gemeente en reclamedragers waarvoor de gemeente een vergunning moet verlenen

Mede financieren weerbaarheidsproject

Er is een sport- en beweegaanbod voor inwoners van Zwolle, met of zonder beperking en ongeacht de leeftijd.
Zwolse inwoners bewegen meer

• Maximaal 8% van de kinderen van 0-12 jaar is inactief of matig actief in 2016;
• in 2016 voldoet minimaal 66% van de 12-15 jarigen aan de beweegnorm;
• In 2016 voldoet minimaal 60% van de volwassenen aan de beweegnorm;

Op 18 scholen kunnen kinderen binnen en buiten schooltijd sporten.

10% (2010) van de kinderen van 0-12 jaar is inactief of matig actief.

Maximaal 8%

Uitvoeren JOGG aanpak

Club2Move continueren

Aandacht voor leefstijl bij alle door ons gesubsidieerde organisaties

66% (2011) van de 12-15 jarigen voldoet aan de beweegnorm.

Minimaal handhaven van de nulsituatie

Inzet van beweegteams in de buurt (incl. extra buurtsportcoaches

Verbinding leggen met (brede) scholen

In 2011 voldoet 69% van de volwassenen aan de Nederlandse norm gezond bewegen.

Minimaal handhaven van de nulsituatie

Verbinding leggen met (financiële) impulsen voor andere partijen (bijv. scholen)

Er zijn 17 scholen (2012) waar de jeugd binnen en buiten schooltijd dagelijks kan sporten

18

Afstemmen en coördineren van initiatieven ter bevordering van gezond gewicht

Het versterken van het opvoedklimaat in gezinnen, wijken, scholen, kinderopvang en peuterspeelzalen (opvoeden versterken).
Het ondersteunen van kinderen, jongeren en ouders/verzorgers bij opgroeien en opvoeden.

Iedere peuter kan een voorschoolse voorziening (kinderopvang en/of peuterspeelzaal) bezoeken, waardoor een goede start op de basisschool wordt ondersteund. Gemiddelde bezetting peuterspeelzalen: 88% - 95%

Gemiddelde bezetting peuterspeelzalen 2013: 94,84%

Tussen 88% en 95%

Subsidiëren peuterspeelzalen. Doorontwikkelen peuterspeelzalen conform nota.

Gebruik voorschoolse voorziening (kindermonitor 2013):

• kinderopvang 51%
• peuterspeelzaal 13%

De kindermonitor komt 4-jaarlijks uit.

Gratis peuterspeelzaalwerk beschikbaar stellen voor kinderen van ouders met een inkomen tot 110% van de bijstand.

% kinderen dat vanwege geldgebrek geen voorschoolse voorziening bezoekt (kindermonitor 2013): 8%

De kindermonitor komt 4-jaarlijks uit.

De kwaliteit van peuterspeelzalen en kinderopvanglocaties is gewaarborgd door jaarlijks de wettelijke controles door de GGD te laten uitvoeren en waar nodig handhavend op te treden.

2011: naleving na 1ste controle: 42,5%

-

-

Kinderen en hun ouders ondersteunen bij opvoed- en opgroei problemen.

Kindermonitor 2013
Normale psychosociale gezondheid (0-12 jaar): 84%
Afgelopen 3 maanden gepest ( 0-12 jaar): 35%
Ouder: mijn kind kan voor zichzelf op komen (0-12 jaar): 93%
Ouder heeft zich het afgelopen jaar zodanig zorgen gemaakt over de opvoeding dat er behoefte was aan deskundige hulp (0-12 jaar): 29%

De kindermonitor komt 4-jaarlijks uit.

Aanbod van preventieve activiteiten voor kinderen en/of ouders subsidiëren.

Vergroten bespreekbaarheid seksuele diversiteit (LHBT: Lesbiennes-Homoseksuelen-Biseksuelen-Transgenders)

Vaststellen LHBT-aanpak 2016-2017

Dit programma heeft geen specifieke activiteiten.